Varis, belirli bir yaştan sonra özellikle kadınlarda sıkça görülen bir sağlık sorunudur. Farklı faktörlerden dolayı kaynaklanan bu rahatsızlık ilerlediğinde bacaklarda ağrı ve uyuşukluğa neden olur. Bu sebeple varisin ilk oluşumundan itibaren kontrol altına alınması gerekir. Bu yazımızda varis neden olur, nasıl önlenir, tedavisi nasıl yapılır gibi soruların cevaplarını verdik. Yazımıza göz atarak siz de kendinizde varis olup olmadığını, neden olduğunu ve nasıl önleyebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
VARİS NEDİR ?
Varis, bir çeşit toplardamar rahatsızlığıdır. Değişik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan bu rahatsızlık, kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülür. Toplardamarların deri altında daha belirgin hale gelmesi, kıvrılıp genişlemesi ile ortaya çıkar. İlk dönemlerinde sadece görüntü bozukluğuna neden olsa da ilerleyen dönemlerinde daha fazla soruna neden olur. Zamanında tedavisine başlanmayan varis sorunu, bacaklarda ağrı, şişme, aşırı uyuşma, kızarıklık ve kaşıntı gibi sorunlara neden olabilir. Günlük hayatı da olumsuz etkileyen bu sorunların yaşanmaması için ilk fark edildiği an varislerin tedavisine başlanması gerekir.
VARİS NEDEN OLUR ?
Varis, pek çok farklı sebep ile ortaya çıkabilir. Bu sebeplerden bazıları kişinin yaşam tarzı ile alakalı, bazıları ise kişinin elinde olmayan faktörlerdir. Yaşam tarzı ile ilgili olan sebepler bir kaç küçük değişim ile yok edilebilir. Ancak diğer faktörler için kişinin kendi başına yapabileceği fazla bir şey yoktur.
Genel olarak varis nedenleri şu şekildedir…
- Genetik faktörler: Kişinin diğer aile bireylerinde de varis sorunu olması durumunda kendisinde de görülmesi durumu. Bu durumda varisin ilerlemesi için önlemler alınır.
- Cinsiyet: Varis, erkeklere göre kadınlarda daha sıkça görülür. Bunun sebebi kadınların vücut yapısı ve hormonal dengelerinin erkeklerden farklı olmasıdır.
- İlerleyen yaş: Yaşın ilerlemesi ile birlikte vücuttaki değişimler varislere neden olabilir. Özellikle kilo alma ya da hareketsizlik bunu tetikler.
- Travmatik olaylar: Bacakların ezilmesi, zedelenmesi ya da çarpma vurma ile yaralanmalar sonucu damarların şeklinin bozulması varise neden olabilir.
- Aşırı kilolu olmak: İdeal kilonun üzerinde olmak bacaklara daha fazla ağırlığın yüklenmesi anlamına gelir. Bu da varis oluşumuna neden olan en önemli faktörlerden birisidir.
- Hareketsizlik: Gün içerisinde çok fazla hareket etmemek damarlarda kan akışının normal seyir etmesini engelleyebilir. Bunu önlemek için her gün düzenli yürüyüş yapılması gerekir.
- Hormonal değişimler: Özellikle ergenlik, menepoz ve gebelik dönemlerinde kadınlardaki hormonal değişimler varis sebebi olabilir.
- Yanlış kıyafet seçimi: Çok dar kıyafetler damarların sıkışmasına ve zamanla varis oluşmasına neden olabilir. Aşırı yüksek topuklu ayakkabılar ise bacaklara daha fazla ağırlık binmesine neden olur. Bu da varis sebeplerinden birisidir.
VARİS BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Varis, erken dönemde belirlendiğinde ilerlemesi durdurulabilen bir rahatsızlıktır. Bunun için kişinin ilk belirtileri iyi belirlemesi ve gerekli olduğunda doktora başvurması gerekir. Genel olarak varisin belirtileri şu şekildedir…
- Cilt altında mor ve yeşil damarların görünmesi: Bir çok varis hastasının ilk dikkatini çeken budur. Özellikle açık tenlilerin daha çabuk dikkatini çeken belirgin damarlar varis başlangıcından dolayıdır. Biraz daha ilerleyen dönemlerinde büzülmüş, kıvrılmış, uzamış damarlar da görülebilir.
- Bacaklarda yanma ve baskı hissi: Bacakların sebepsiz yere ağrıması, baskı ve yanma hissi damarların yanlış hareketlerinden dolayıdır. Geceleri bacaklarda uyuşma ve zonklama hissi de yaşanabilir.
- Gece krampları, ödem ve kaşıntı: Geceleri uykuda bacak ve ayaklarda yaşanan kramplar varis belirtisi olabilir.
- Ödem ve kaşıntı hissi: Bacaklarda ve ayaklarda görülen şişlik, kızarıklık, kaşıntı hissi de ortaya çıkan varis sebeplerindendir.
VARİS TANISI VE TEDAVİSİ
Varis tanısı, farklı radyolojik incelemeler sonucu konuluyor. Varis tanısı için renkli Doppler ultrason, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans (MR) ve venografi incelemeleri yapılıyor. Bu incelemeler sonucunda elde edilen verilerin analizi ile tanı konulur.
Varis tanısının konulmasının ardından gerekli tedavilere başlanır. Tedavilerde ilk aşama hasarlı damarların düzeltilmesidir. İkinci aşama ise yeniden aynı sorunun ortaya çıkmasını önlemektir. Günümüzde varis tedavisi olarak çok sayıda uygulama yapılmaktadır. Bu uygulamalardan bazılarını bu şekildedir…
- Varis ameliyatı: Varis tedavisi için uygulanan en eski ve en klasik yöntemden birisi ameliyattır. Ayaktan ya da kasıktan kesik açılarak sorunlu damarların çıkarılması şeklinde uygulanır. Genel anestezi ile yapılır. Günümüzde çok fazla yaygın olarak kullanılmamaktadır.
- Lazer yöntemi: Genel anestezi ile yapılan lazer yönteminde damar içine katater yardımı ile lazer gönderilir. Bu yöntem hem kılcal damarlarda hem büyük damarlarda uygulanan bir yöntemdir.
- Radyofrekans yöntemi: Son yıllarda varis tedavisi için uygulanan en popüler yöntemlerden bir tanesidir. Genel ya da lokal anestezi ile uygulanır. Uygulama sonrasında çok az morarma ve ağrı oluşabilir.
Yukarıdaki bu yöntemlerin dışında yapıştırma, köpük tedavisi ve varis çorabı ile de tedavi yapılabilir.
